Trema przed występem to naturalne zjawisko, które dotyka dosłownie wszystkich ludzi na świecie. Może objawiać się drżeniem rąk, przyspieszonym biciem serca, suchością w ustach czy nawet chwilowym „paraliżem” scenicznym. Znasz to? Te motyle w brzuchu, spocone dłonie i myśl: „O matko, zaraz wyjdę przed ludzi i mam coś zrobić!” Spokojnie, każdy to przechodził — od debiutantów po gwiazdy.
Jednak zamiast traktować tremę jako nieprzyjemność, warto nauczyć się zamieniać ją w swojego sprzymierzeńca. W Warsztacie Działań Scenicznych wierzymy, że kluczem do opanowania stresu jest połączenie solidnego przygotowania, technik relaksacyjnych i odpowiedniego nastawienia.
Poznaj wroga — czym w ogóle jest trema
Trema to reakcja organizmu na sytuację, w której czujemy się oceniani lub wystawieni na próbę. To pozostałość po naszych pierwotnych instynktach – mózg interpretuje występ przed publicznością jako potencjalne zagrożenie i uruchamia mechanizm „walki lub ucieczki” (ang. „fight or flight”). Zapewne dobrze to znasz: serce wali jak szalone, ręce drżą jak galareta, a w głowie i w gardle pustka.
Dobra wiadomość? Nawet najwięksi mają podobnie. Laurence Olivier czy Adele także zmagają się z tremą. John Legend przyznaje, że przed każdym koncertem się denerwuje. Jeśli im się to zdarza, to Ty możesz spać spokojnie.
Jak pokonać tremę przed występem? Radzenie sobie ze stresem
- Przygotuj się na 120%
Im lepiej znasz swój materiał, tym mniejszy wpływ będzie miała trema. Ćwicz tak, jakbyś miał już występować przed publicznością – w pełnym stroju, z rekwizytami, w warunkach zbliżonych do scenicznych. - Oddychaj świadomie – technika relaksacyjna „Trema-Kontrol”
Jedną z najskuteczniejszych metod jest głębokie oddychanie przeponowe: wdychaj powietrze nosem przez 5 sekund, wstrzymaj oddech na 5 sekund i wydychaj ustami także przez 5 sekund. Powtórz cykl 5 razy – to tylko 75 sekund, a już odczujesz różnicę 3. - Wizualizuj sukces, ale i najgorszy scenariusz
Wyobraź sobie swój występ w najdrobniejszych szczegółach – od wejścia na scenę po oklaski. Jednak nie unikaj myślenia o tym, co może pójść nie tak. Gdy oswoisz najgorsze możliwe sytuacje (np. potknięcie, pomyłka), przestaną Cię paraliżować. W końcu przezorny zawsze ubezpieczony. - Skup się na muzyce/roli, a nie na ocenie
Zamiast myśleć: „Czy publiczność mnie zaakceptuje?”, skoncentruj się na tym, co chcesz przekazać. Twoim celem jest dzielenie się sztuką, a nie bycie idealnym. - Zdobywaj doświadczenie sceniczne
Im częściej występujesz, tym szybciej oswoisz tremę. Zacznij od małych form – występów dla przyjaciół, nagrań w mediach społecznościowych, aż stopniowo zwiększaj skalę. Tutaj niestety nie ma drogi na skróty.
Może to dziwne, ale: trema to Twój sojusznik
W Warsztacie Działań Scenicznych podchodzimy do tremy jak do naturalnego elementu rozwoju artystycznego. Zamiast z nią walczyć, uczymy, jak ją oswoić i wykorzystać jako dodatkową energię. Pamiętaj – stres przed występem nie znika, ale możesz nauczyć się nad nim panować.
Jak? Na przykład rozgrzej się fizycznie. Rozluźnij mięśnie, wykonaj lekkie ćwiczenia rozciągające. Krótka, 5-minutowa medytacja i skupienie się na oddechu (jak i inne techniki relaksacyjne) zadziała cuda na wyciszenie umysłu. Cały czas sobie powtarzaj też, że jesteś przygotowany i wszystko jest dobrze. Może nie czujesz się na uśmiech, ale i tak spróbuj pozytywnie podejść do wszystkiego — the show must go on.
Jeśli chcesz popracować nad swoją pewnością sceniczną w profesjonalnym i wspierającym środowisku, zapraszamy do naszych warsztatów. Razem sprawimy, że scena stanie się Twoim drugim domem!